اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD
یک وضعیت سلامت روانی جدی است که زمانی فقط به جانبازان پس از جنگ نسبت داده میشد. اما امروز می دانیم که دربردارندهی مسائل بیشتری است. در مقالهی امروز «انستیتو رفتار» با چیستی این اختلال، علل و راه های درمانی آن، آشنا خواهیم شد. درکنار ما باشید.
در این مقاله میخوانید:
- PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه چیست؟
- عوامل تحریک کنندهی PTSD
- علائم و نشانه PTSD
- علل شایع PTSD
- راه حل های درمانی PTSD
PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه یا (PTSD) وضعیتی است که می تواند پس از یک رویداد ناراحت کننده رخ دهد. ممکن است در برخی افراد پس از حوادث بسیار آسیب زا، مانند جنگ، حمله تروریستی، جنایت، تصادف یا یک بلای طبیعی ایجاد شود. در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) این اختلال در زیر مجموعهی سایر اختلالات مرتبط با تروما و استرس قرار میگیرد تا آن را از سایر اختلالات اضطرابی متمایز کند.
هنگامی که ما از یک رویداد آسیب زا عبور میکنیم، عملکرد چندین سیستم در بدن به سرعت بالا می رود. هیپوتالاموس و غده هیپوفیز هر دو هورمون های استرس را ترشح میکنند و با فرا خواندن پاسخ ستیز و گریز، ما را برای مبارزه، آماده میکنند.
با برطرف شدن خطر، بسیاری از مردم میتوانند به زندگی عادی خود ادامه دهند و به اصطلاح از آن حادثه دوری کنند. با این حال، برای برخی از ما، این احساس هوشیاری بالا میتواند برای هفتهها، ماهها یا حتی سالها باقی بماند و در کنار علائم دیگر رخ دهد.
اگر با PTSD زندگی می کنید، علائم شما ممکن است شامل افکار و احساسات مزاحم مربوط به تروما، و همچنین کابوس، برانگیختگی بیش از حد، فلاش بک، عصبانیت و مشکلات حافظه باشد. مانند بسیاری از اختلالات روانشناسی ، مداخلهی به هنگام میتواند از عود مشکل و سرایت آن به سایر بخش های زندگی، جلوگیری کند. اگر احساس میکنید که اخیرا دچار تروما شدهاید، روانشناسان تیم ما در کنار شما هستند. برای رزرو نوبت کلیک کنید.
این اختلال یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که حدود 8 میلیون بزرگسال در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد.
خواندن این مقاله را به شما توصیه میکنیم:
آشنایی با مبانی REBT (قسمت اول)
عوامل تحریک کنندهی PTSD
با درک انواع رویدادهایی که میتوانند PTSD را تحریک کنند و همچنین چگونگی ایجاد آن در مغز شما، میتوانید برای سفر درمانی خود مجهزتر شوید.
(PTSD) یک بیماری نادر نیست و با یک برنامه مدیریت صحیح، از جمله تروما درمانی، میتوان علائم را مدیریت کرد. افرادی که با PTSD زندگی میکنند، پاسخ “جنگ یا گریز” را تجربه میکنند. تهدیدهای درک شده باعث تحریک سیستم عصبی خودمختار آنها میشود که منجر به ایجاد نوعی تغییرات شیمیایی در مغز میشود. این احساس خطر، باعث بروز سایر علائم نیز میشود، حتی زمانی که تهدید واقعی وجود ندارد.
علائم PTSD که ممکن است تجربه کنید بسته به نوع ضربه ای که در معرض آن قرار گرفته اید میتواند متفاوت باشد. باید به این نکته توجه کرد که آنچه برای شما آسیب زا است ممکن است برای شخص دیگری نباشد. همه افراد واکنش ها یا علائم یکسانی نسبت به یک رویداد آسیب زا ندارند. در واقع، برای ایجاد علائم اختلال استرس پس از سانحه، حتی نیازی به تجربه تروما ندارید. ممکن است پس از قرار گرفتن در معرض تجربه شخص دیگری یا قرار گرفتن مکرر در معرض جزئیات یک رویداد آسیب زا، علائم شروع شود.
خواندن مقاله چگونه بفهمم کدام یک از انواع ADHD را دارم؟ به شما کمک میکند با علائم انواع اختلال کمبود توجه و بیشفعالی آشنا شوید.
علائم و نشانه PTSD
برای دریافت تشخیص PTSD، یک نوجوان یا بزرگسال باید موارد زیر را داشته باشد:
قرار گرفتن مستقیم یا غیرمستقیم در معرض یک رویداد آسیب زا
علائمی که به مدت 1 ماه یا بیشتر وجود دارند
ناراحتی یا اختلال قابل توجه در عملکرد، مانند روابط، کار، و شناخت
علاوه بر این، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) معیارهای دیگری را نیز تعیین کرده است:
- اجتناب مداوم از هر چیزی که مربوط به رویداد آسیب زا باشد
- تغییرات قابل توجه در خلق یا شناخت مرتبط با رویداد آسیب زا
- واکنش پذیری و هوشیاری قابل توجه
این علائم تنها در صورتی به عنوان علائم PTSD در نظر گرفته میشوند که به طور قابل توجهی بر زندگی شما از نظر روابط، فعالیت های روزانه و کار تأثیر بگذارند. به همین منظور مجموعهی «رفتار» با دارا بودن تعداد زیادی از روانشناسان و روانپزشکان مجرب این حوزه، در کنار خانواده های ایرانی ایستاده است تا بتواند محیطی شاد و عاری از هرگونه ناراحتی ایجاد کند.
PTSD میتواند توسط چندین رویداد ناراحت کننده ایجاد شود که شایع ترین آن ها عبارت اند از:
وحشت شدید، درماندگی، ترس از دست دادن زندگی ،قربانی جنایت بودن، تجربیات زایمان، مانند از دست دادن نوزاد
،کودکی آزاری یا آزار خانگی، قتل یکی از عزیزان
خشونت دسته جمعی، مانند تیراندازی در یک مرکز خرید
،بلای طبیعی، خشونت فیزیکی ،رویدادهای پزشکی جدی، مانند قرار گرفتن در مراقبت های ویژه ،تصادف شدید، تجاوز جنسی ،شکنجه ،جنگ یا نبرد
PTSD در درجه اول باید توسط یک متخصص سلامت روان – مانند یک روانشناس، روانپزشک، یا مددکار اجتماعی بالینی متخصص که در تیم حاذق رفتار هم گرد آوری شدهاند، تشخیص داده شود.
برای تشخیص گذاری، فرد باید معیار و علائم گفته شده را از خود نشان دهد. همچنین این معیارها را می توان از طریق تکمیل یک پرسشنامه یا از طریق گفتگو با متخصص مراقبت های بهداشتی هم تعیین کرد.
در زمان سنجش شما توسط روانشناس یا مددکار، ممکن است یک معاینه فیزیکی یا ارزیابی روانی نیز انجام شود که شامل آزمایش کم کاری تیروئید، تعداد کم سلول های خونی و کمبود ریز مغذی ها میباشد. این معاینات همچنین میتوانند شامل بررسی تاریخچه پزشکی شما و ارزیابی سبک زندگی شما نیز باشد. در این این موارد، نوعی ارزیابی شناختی نیز از شما به عمل میآید.
هدف این ارزیابیهای روانشناختی رد سایر شرایط سلامت روانی که شبیه PTSD هستند، مانند اضطراب یا افسردگی میباشد.
درمان شناختی رفتاری یکی از درمانهای PTSD است که توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) توصیه میشود.
نشان داده شده است که CBT مبتنی بر تروما یک روش مطمئن و موثر برای درمان PTSD است. این روش درمانی میتواند به فردی که با PTSD زندگی میکند کمک کند تا افکار یا باورهای مخرب، نادرست و مضر را مدیریت کند، به چالش بکشد و تغییر دهد. باور اصلی درمان CBT این است؛ از آنجایی که احساسات و رفتارها را می توان آموخت، می توان آنها را نیز فراموش کرد.
یکی از مهمترین و بروز ترین درمان هایی که میتوان برای این اختلال معرفی کرد، REBT یا همان رفتاردرمانی عقلانی هیجانی میباشد. این روش از درمان، با استفاده از سه تکنیک، حل مسئله، بازسازی شناختی و مقابله، سعی میکند که باور های عمیق و ناکارآمد موجود در شناخت فرد را که باعث بروز هیجانات و رفتار های ناکارآمد میشود، شناسایی و تغییر دهد.
در این درمان، ابتدا تفکر و شناخت مخرب شناسایی میشود، بعد راه حلی جایگزین برای آن معرفی شده و تصمیم به اجرای راه حل جدید گرفته میشود. در آخر باید میزان کارآمدی راه حل جدید نیز سنجیده شود.
باور این روش درمانی این است که انسان میتواند باور های خود را تغییر دهد، تا دچار اضطراب، افسردگی یا دیگر اختلال های روانشناختی نشود.
در کنار این درمان، میتوان از شیوه های دارویی نیز در این زمینه استفاده کرد.
رویداد های ناراحت کننده یا بلایای طبیعی، ممکن است برای هر فردی در جامعه اتفاق بیوفتد. اما مهم ترین نکته این است که چگونه بتوان این رویداد ها را پشت سر گذاشت و به زندگی پرنشاط قبل بازگشت. مجموعهی تخصصی رفتار، با گردآوری روانشناسان خوب در تهران ، سعی در بهبود مشکلات خانواده ها دارد. ما در کنار شما هستیم برای جامعهای بهتر و شادتر.
منابع:
ممنونم از خانم دکتر دریای لعل عزیز که به من در گذر از سختترین مرحله زندگیم کمک کردند
باتوجه به تروماهایی که تجربه کرده بودم، از چند وقت قبل برای پیدا کردن تراپیست کاربلد و حرفهای تحقیق میکردم و پیدا کردن فرد مناسب برام بسیار مهم بود؛ اما تا روزی که جلسات مشاورهمو با خانم دکتر سلیمی شروع کنم تصور این همه تغییر تو یه مدت کوتاه برام غیرممکن بود. از همون لحظه اول ملاقات با ایشون، بیان صمیمی و چهره و صدای آرامشبخششون و البته بعدتر سواد و مهارتشون باعث شده برای ادامه روند درمان مصممتر باشم. الآن که ۵ جلسه از شروع میگذره، میدونم این تصمیم بهترین سرمایهگذاری بوده که میتونستم تو این برهه از زندگی روی خودم انجام بدم و بابتش از خانم دکتر ممنون و قدردانم 🌻