روانشناسی بالینی + توضیحات تکمیلی
روانشناسی بالینی، به یکی از رشتههای تخصصی روانشناسی گفته میشود که مراقبت های روانی و رفتاری را به صورت مداوم و جامع، به زوجها، خانوادهها و تمام گروههای سنی ارائه میکند. در این مقاله از مجلهی رفتار، در کنار ما باشید تا با این رشتهی تخصصی بیشتر آشنا گردیم.
در این مقاله میخوانید:
روانشناسی بالینی چیست؟
به صورت تخصصی، روانشناسی بالینی را میتوان تحقیق، تدریس و خدمات مرتبط با کاربرد اصول، روشها و رویههایی برای درک، پیشبینی و تسکین فکری، عاطفی، زیستی، روانی، اجتماعی و ناسازگاری رفتاری و ناراحتی دانست که به طیف گستردهای از جمعیت متقاضی، ارائه میشود.
حوزهی عملکردی این رشته را میتوان شامل ارزیابی، تشخیص، مداخله، درمان، مشاوره و تحقیق دانست که به صورت تخصصی در زمینههای آسیب شناسی مشکلات روانی، از جمله شخصیت، رفتار و اختلالهایی که از ادغام آنها بوجود میآیند، مداخله میکند.
در یک تعریف کلی که توسط انجمن روانشناسی آمریکا منتشر شده است، روانشناسی بالینی را میتوان علم، نظریه و عمل معرفی کرد که به پیشبینی و کاهش ناسازگاری، ناتوانی و ناراحتی پرداخته و همچنین برای تقویت سازگاری و توسعه شخصی به کار برده میشود. روانشناسی بالینی بر مسائل فکری، عاطفی، زیستی، روانی، اجتماعی و جنبههای رفتاری عملکرد انسان در سراسر طول عمر، در فرهنگهای مختلف، و در تمام سطوح اجتماعی و اقتصادی توجه دارد.
تخصصی که به طیف گسترده ای از مشکلات سلامت روانی و رفتاری میپردازد و بوسیلهی آموزش، نظارت و تمرین مبتنی بر تحقیق، بوجود آمده است.
دانش تخصصی
متخصصان این حوزه، درک کاملی از آسیبشناسی روانی و سلامت روان را در طول عمر انسان داشته و بوسیلهی ارزیابی عملکردهای شناختی، رفتاری، عاطفی و بینفردی و ادغام دادههای بدستآمده از آزمون ها و ترکیب این داده ها با مشاهدات و مصاحبه ها، توانایی انجام مداخلات روانشناختی و رفتاری را به منظور بهبود سلامت و عملکرد فردی را در انسان دارند.
استفاده از طیف وسیعی از مداخلات مبتنی بر شواهد و همچنین توانایی انجام، انتشار و اجرای تحقیقات در مورد طیف وسیعی از فرآیندهای روانشناختی، و ایجاد و حفظ روابط درمانی و ارتباطگرفتن با طیف گستردهای از جمعیتها، و همچنین توانایی تشخیص و پاسخگویی به اختلالهای اخلاقی، قانونی و مسائل مربوط به روانشناسی بالینی، از جمله رفتارهایی است که یک متخصص روانشناسی بالینی باید دارا باشد.
حوزهی عملکردی
حوزهی عملکردی متخصصان این رشته بهقدری گسترده است که میتواند با تخصص سایر رشتهها به اشتباه گرفته شود. از جمله حوزههایی که این رشته از روانشناسی به مداخلهی با آنها میپردازد، می توان به اختلالات مربوط به ذهن، از جمله مشکلات بین فردی و اجتماعی، اضطراب، روان پریشی و شخصیت و همچنین اختلالات، عقب ماندگی ذهنی، اعتیاد، ناتوانی یادگیری، اختلال سلوک، نقص توجه، اختلال بیش فعالی، اختلالات رشدی فراگیر، خودکشی، مشکلات شغلی، و مشکلات جنسی اشاره کرد. روانشناسان بالینی در برخورد با استرسهای تروماتیک، مشکلات عاطفی، مشکلات بین فردی و اجتماعی و همچنین رفتارهای پرخطر مثل سوءمصرف مواد، ارزیابی و به صورت مؤثر مداخله کرده و در جهت بهبود شرایط فرد، اقدامات لازم را صورت میدهند.
ارزیابی متخصصین این حوزه با استفاده از مصاحبه، ارزیابی رفتاری، اجرا و تفسیر آزمون روانشناختی و مداخله با استفاده از طیف وسیعی از رویکردهای مبتنی بر شواهد است که برای خانوادهها، دانشآموزان و سایر کارآموزان کارآیی دارد. اما برای آن دسته از افراد که به دنبال درک بهتر خود هستند، روانشناسی بالینی، کارآمد نخواهد بود.
پس به صورت یک جمعبندی کلی، میتوان گفت که روانشناسان بالینی؛
- به ارزیابی و درمان بیماری های روانی، اختلالات عاطفی و مشکلات رفتاری میپردازد، بر سازگاری، اثربخشی شخصی و رضایت فردی توجه دارند، روانشناسی بالینی بر امور فکری، عاطفی، بیولوژیکی، روانی، اجتماعی تمرکز دارد، روانشناسی بالینی علمی است که تلاشهای تحقیقاتی زیادی را برای کشف و ارائهی درمانهای مؤثر ایجاد میکند و اطلاعاتی در مورد اینکه مردم چگونه هستند و چرا آنگونه رفتار میکنند را ارائه میکند.
فعالیت های روانشناس بالینی:
فعالیت های روانشناس بالینی:
مداخله و درمان
فعالیت عمده روانشناس بالینی مداخله و درمان است.
بسیاری از روانشناسان بالینی مستقیماً با افرادی کار میکنند که دارای یک بیماری یا اختلال روانی هستند؛ روانشناس بالینی با انتخاب درمان مناسب میتواند به اینگونه افراد کمک کند تا بر مشکل خود غلبه کنند یا حداقل علائم خود را مدیریت کنند.
تمام مداخلات روانشناختی بر پایهی رشد و حفظ عملکرد استوار است.
ارزیابی و تشخیص:
ارزیابی از دیرباز بخش مهمی از عملکرد روانشناس بالینی بوده است.
ارزیابی از طریق مشاهده، آزمون یا مصاحبه انجام شده و راهی است برای جمع آوری اطلاعات؛ اطلاعاتی که بتواند مهم ترین سوال هر اختلال را پاسخ بدهد.
ارزیابی در حوزههای رشد، رفتار، عقل، علایق، شخصیت، فرآیندهای شناختی، عملکرد عاطفی و عملکرد اجتماعی توسط روانشناسان بالینی صورت گرفته و این ارزیابیها میتواند در سطح خانوادهها، زوجها و گروهها باشد.
فرآیند ارزیابی بسیار مهم است زیرا منجر به تشخیص مشکل مراجعین میشود.
چالش ها و مسائل
تفسیر نتایج ارزیابی، و ادغام این نتایج با سایر نتایج بدست آمده انستیتوی روانشناسی رفتار دیدگاهی چند جانبهنگر به دنیای روانشناسی دارد که در چهار حوزهی آموزش، درمان، پژوهش و انتشار فعالیت دارد و جزء معدود کلینیکهایی است که رفتاردرمانی عقلانی-هیجانی را به صورت تخصصی در ایران، به کار میگیرد. این مجموعه با ارائهی کلاسها، وبینارها و کتب تخصصی این رویکرد درمانی، سعی در پرورش و افزایش کارآمدی این شیوهی درمانی در جامعهی ایران را دارد.
باور اصلی این رویکرد درمانی این است که وجود مفروضات غیر واقعی در فرد، باعث برانگیخته شدن هیجانات بیمارگونه شده و در پی آن، رفتاری که نشانهی وجود اختلال در فرد است، ظاهر میشود. درمانگران این حوزه، به فرد میآموزند که این مفروضات غیر واقعی را زیر سوال ببرند، به چالش بکشند و در تضاد با آنها باشند و منطقی تر نتیجه گیری کنند. این کنترل مثبت، از طریق تمرین، تکرار، و تقویت بدست میآید.
درمانگر REBT راهبردهای رفتاری زیادی را برای افزایش احتمال موفقیت توصیه میکند، از جمله: پاداش دادن به خود برای امتناع از رفتاری که باید ترک شود، جریمه کردن خود برای انجام دادن آن رفتار، حذف کردن عوامل محرک رفتار، تعیین تاریخ ترک رفتار، ایجاد تعهدات کوتاه یا پرهیز و جایگزینی فعالیت های لذت بخش.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.