عوارض استرس Complications of stress
عوارض استرس (Complications of stress)
استرس بخش گریزناپذیر زندگی معاصر است، با آن نجنگید! مدیر استرس خود باشید.
استرس بیماری نیست اما عوارض استرس (Complications of stress) منجر به بیماری می‌شود.
رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT با آموزش مدیریت استرس از اثرات آن می‌کاهد و برای عوارض استرس کمک‌های درمانی مؤثری به شما می‌کند.
زمانی که راه‌های رفاقت با استرس در شرایط مختلف را بیاموزید، تهدید استرس را به فرصتی برای مراقبت از خود تبدیل می‌کنید.
استرس چیست؟
استرس پاسخ طبیعی بدن به عواملی در زندگی روزمره است که ما آن‌ها را به‌عنوان تهدید فیزیکی، عاطفی، روانی، یا محرک‌های مثبت هیجانی ادراک می‌کنیم.
برای آشنایی بیشتر با چگونگی عملکرد استرس به شما خواندن مقاله استرس و درمان استرس با REBT را پیشنهاد می‌کنیم.
همچنین در این بخش از دانشنامه انستیتو رفتار به معرفی انواع استرس می‌پردازیم و عوارض استرس را شناسایی می‌کنیم.
در نهایت شما را با راه‌های مؤثر درمان استرس از طریق رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT، آشنا می‌کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
انواع استرس (Types of stress)
اما حتی استرس مثبت که به دلایل سودمند باعث برانگیختگی هیجانات مثبت می‌شود، در طولانی‌مدت به سلامتی آسیب می‌رساند و می‌تواند منجر به عوارض استرس شود.
انواع استرس را معمولاً بسته به‌شدت استرس و طول زمانی که ادامه دارند، همچنین افزایش هیجانات مثبت یا منفی، به ۴ دسته تقسیم می‌کنیم:
1- استرس حاد (Acute stress)
2- استرس مزمن (Chronic stress)
3- استرس حاد اپیزودیک (Episodic acute stress)
4- استرس سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز (Eustress)
استرس حاد (Acute stress)
استرس حاد به واکنش بدن در برابر اتفاقات و حوادث نابهنگام و غیرقابل‌پیش‌بینی در زندگی روزمره گفته می‌شود.
هنگامی که در مسیر فعالیت‌های طبیعی با واقعه‌ای ناگهانی روبرو می‌شویم که آمادگی مواجهه با آن را نداریم؛ ضربه‌ای سریع و تند را دریافت می‌کنیم.
استرس حاد پاسخی به این ضربه‌ها یا تغییرات نابهنگام است و می‌تواند مثبت یا آزاردهنده باشد.
عوارض استرس در استرس حاد بسیار کوتاه‌مدت و گذرا است و از انواع استرس، این همان استرسی است که ما اغلب به طور روزمره تجربه می‌کنیم.
استرس جابه‌جایی یا تعمیرات خانه، تغییر رتبه شغلی یا رفتن به یک مأموریت کاری، یا استرس رفتن به یک مسافرت؛ همگی استرس حاد محسوب می‌شوند.
اختلال استرس حاد (ASD) چیست؟
اختلال استرس حاد ASD یکی از عوارض استرس است.
واکنشی شدیدتر از معمول به واقعه‌ای استرس‌زا است که در هفته‌های پس از حادثه باعث علائم فیزیکی و هیجانی ناخوشایند می‌شود.
به طور معمول علائم اختلال استرس حاد ممکن است یک ماه یا کمتر طول بکشد و اگر ادامه‌دار شود؛ عوارض استرس عمیق‌تری به وجود می‌آورد.
درصورتی‌که علائم استرس حاد بیش از یک ماه ادامه یابد، شما نیاز دارید احتمال ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه PTSD را بررسی کنید.
رفتاردرمانی‌عقلانی هیجانی REBT به شما کمک می‌کند با شناسایی وقایع استرس‌زا و تغییر باورهای نادرست در مورد آن‌ها، واکنش‌های هیجانی خود را به طور مطلوب مدیریت کنید.
استرس مزمن (Chronic stress)
استرس مزمن شامل فشار فیزیکی و هیجانی واقعه‌ای است که پایان‌ناپذیر و اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
استرسی که به مدت هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشد، نشان‌دهنده استرس مزمن است؛ مانند وقتی که در مشاغل سخت مشغول به کار هستید.
همچنین زمانی که در رابطه‌ای نامطلوب قرار دارید؛ ممکن است در معرض استرس مزمن قرار بگیرید.
مطالعات عوارض استرس نشان می‌دهند استرس مزمن با فشارخون بالا ارتباط دارد.
تجربیات آسیب‌زای دوران کودکی، یا اثر تروماهای دوران گذشته و کودکی نیز می‌توانند منجر به استرس مزمن شوند.
رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT با تمرکز بر شناسایی باورهای ذهنی نسبت به وقایع گذشته و حال و تصحیح افکار نادرست؛ به پایین آمدن سطح استرس کمک می‌کند.
به‌این‌ترتیب در عین موجود بودن علل استرس شما می‌توانید از به‌وجودآمدن استرس مزمن برای خود جلوگیری نمایید.
استرس مزمن (Chronic stress)
استرس حاد اپیزودیک و استرس شادی‌آفرین و هیجان‌انگیز هر دو می‌توانند نه‌تنها با سبک زندگی درهم‌تنیده باشند، بلکه روش زندگی باشند.
از این لحاظ عوارض استرس نسبت به استرس حاد و استرس مزمن می‌تواند گسترده‌تر باشند که به تمرکز و مدیریت استرس دقیق‌تری نیاز دارند.
استرس حاد اپیزودیک زمانی بروز پیدا می‌کند که استرس حاد در زندگی روزمره شایع است و به سبک و روش زندگی تبدیل شده است.
در یک زندگی پر از پریشانی مداوم که ضربه‌های استرس‌زا به شکل‌های مختلف بی‌وقفه وجود دارند؛ افراد استرس حاد اپیزودیک تجربه می‌کنند.
عوارض استرس در این سبک زندگی ممکن است بخشی از طبیعت زندگی تلقی شوند، درصورتی‌که این یک باور نادرست است.
در استرس حاد اپیزودیک ممکن است احساس کنید همیشه تحت‌فشار هستید یا همه چیز همیشه اشتباه پیش می‌رود.
با این‌که چنین طرز تفکری یکی از عوارض استرس است؛ شما آن را بخشی از زندگی می‌دانید!
در استرس حاد اپیزودیک شما از نظر جسمی و روحی احساس خستگی مفرط می‌کنید و این خستگی باعث ایجاد پریشانی بیشتر در زندگی روزمره می‌شود.
چرخه معیوب عوارض استرس را می‌توانید با مدل درمانی البرت الیس و تکنیکهای رفتار درمانی REBT بشکنید.
رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT، بر این نظریه rebt الیس استوار است که: «افراد با باورهای سفت‌وسخت و شدیدی که در مورد چیزها دارند، خود را آزار می‌دهند».
عوارض استرس با این رویکرد که همه ما به وقایع و تجربیات به شیوه‌های مختلف و با باورهای متفاوت نگاه می‌کنیم؛ قابل‌مدیریت است.
نظریه عقلانی هیجانی الیس در REBT روشن می‌کند هر تعبیر و باوری درباره وقایع و پدیده‌ها در ذهن؛ بر احساسات و رفتارهای ما تأثیر می‌گذارد.
بنابراین؛ در Rebt با تصحیح افکار نادرست در بخش عقلانی می‌توانیم بخش هیجانی را تصحیح کنیم تا رفتار ما نسبت به وقایع تغییر کند.
استرس سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز (Eustress)
استرس هیجان‌انگیز به‌عنوان استرس مثبت شناخته می‌شود که شما را باانرژی و پر تحرک نگه می‌دارد.
شکل مثبت استرس تأثیر مفیدی بر سلامت، انگیزه، عملکرد و بهزیستی عاطفی دارد.
وقایعی مانند ترفیع شغلی یا تعطیلات و سفر تفریحی می‌توانند استرس مثبت (eustress) ایجاد کنند.
استرس مثبت به افزایش ترشح هورمون اندورفین در بدن کمک می‌کند.
همچنین استرس تهییج‌کننده با افزایش هورمون آدرنالین همراه است، مانند زمانی که در حال انجام ورزش‌های رقابتی هستید.
تفریحات و کارهای هیجان‌انگیز توأم با خطر مانند اسکی، پرش، رانندگی سرعت و… باعث ایجاد استرس سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز می‌شوند.
استرس مثبت که به‌عنوان eustress شناخته می‌شود؛ در صورت تداوم و تبدیل‌شدن به سبک زندگی؛ عوارض استرس را همانند سایر انواع استرس نشان می‌دهد.
عوارض استرس بر بدن (Stress effects on the body)
استرس می‌تواند مقابله با مشکلات روزمره زندگی را چالش‌برانگیز‌تر کند و اثرات منفی بر سلامت شما داشته باشد.
ارتباط قدرتمند بین ذهن و بدن شما زمانی آشکار می‌شود که عوارض استرس بر بدن و اثرات استرس در زندگی خود را بررسی کنید.
هنگامی که مغز و سیستم عصبی شما درجات مختلفی از استرس را تجربه می‌کنند، سایر اندام‌های بدن شما مطابق با آن واکنش نشان می‌دهند.
عوارض استرس بر بدن در تمام سیستم‌های داخلی و حرکتی از جمله قلب و عروق، دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش و عضلات اسکلتی، قابل‌مشاهده است.
سیستم عصبی و غدد درون‌ریز، همچنین دستگاه تولیدمثل نیز تحت‌تأثیر عوارض استرس در طولانی‌مدت مختل می‌شوند.
عوارض استرس همچنین حیطه احساسات و عواطف را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
برخی از انواع استرس ممکن است باعث ایجاد احساس ناامیدی خفیف یا اضطراب شدید شوند.
این در حالی است که عوارض استرس طولانی‌مدت می‌تواند فرسودگی شغلی، اختلالات اضطرابی و افسردگی زیاد ایجاد کند.
رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT از طریق شناسایی علل استرس و آموزش مهارت‌های حل مسئله به شما در مدیریت استرس کمک می‌کند.
انواع استرس نه‌تنها باعث ایجاد مشکلات جسمانی می‌شوند، بلکه برعکس؛ بیماری‌های سلامت بدن نیز بر سطح استرس و سلامت روان شما تأثیر می‌گذارند.
بیماری‌های مزمن جسمانی مانند دیابت، فشارخون بالا، مشکلات حرکتی و مشابه آن‌ها در ایجاد استرس مؤثرند.
به‌این‌ترتیب عوارض استرس بر بدن می‌تواند به مشکلات بیماری‌های جسمانی اضافه شود.
کارگاه‌های آموزشی با رویکرد REBT در قالب آموزش مهارت‌های شناختی و خودیاری شما را در مدیریت استرس ناشی از شرایط مختلف زندگی، توانمند می‌سازند.
برنامه کارگاه‌های آموزشی مدیریت استرس را می‌توانید در بخش آموزشگاه فرا‌رفتار جستجو کنید.
اثرات استرس بر سلامت عمومی
در شرایطی که استرس مزمن یا استرس حاد اپیزودیک را تجربه می‌کنید؛ سیستم عصبی خودمختار شما بیش از حد فعال خواهد شد.
در این صورت بدن شما همیشه در حال آماده‌باش خواهد بود و عوارض استرس در این شرایط ممکن است به شکل‌های زیر بروز پیدا کند:
- بیماری دیابت
- ریزش مو
- بیماری قلبی عروقی
- اختلال پرکاری تیروئید
- چاقی
- اختلال عملکرد جنسی
- بیماری دندان و لثه
- ایجاد زخم‌ها و عوارض پوستی
روانشناسی شناختی با رویکرد REBT در جلسات درمان فردی با یک رفتاردرمانگر Rebt شما را در مقابله با استرس قدرتمند می‌کند.
به‌این‌ترتیب می‌توانید از عوارض استرس پیشگیری کنید و یا در صورت بروز اثرات، به درمان خود کمک کنید.
برای دریافت وقت مشاوره می‌توانید از طریق کلیک بر نوبت‌دهی آنلاین اقدام کنید، یا با دفتر مرکز تماس بگیرید.
برای آشنایی بیشتر با راه‌های تشخیص استرس و کسب مهارت‌های لازم برای کمک به خودتان در درمان استرس می‌توانید از کارگاه‌های آموزشی انستیتو رفتار بهره ببرید.
درمان استرس (Stress treatment) با REBT
استرس درمان‌پذیر نیست! استرس مدیریت‌پذیر است.
در مورد استرس آگاهی از یک نکته ضروری است: یک تشخیص پزشکی مشخص برای درمان استرس وجود ندارد.
به عبارتی استرس بخشی از زندگی است و هیچ درمان واحد و خاصی برای آن وجود ندارد، اما عوارض استرس قابل‌پیشگیری و درمان هستند.
آنچه ما به‌عنوان درمان استرس می‌شناسیم در واقع مدیریت استرس است؛ به‌گونه‌ای که استرس با کم‌ترین آسیب به سلامتی و کیفیت زندگی، بگذرد.
درمان استرس با REBT بر اصول زیر تمرکز دارد:
- تغییر وضعیت و موقعیت
- شناخت و تغییر باورهای نادرست
- توسعه مهارت‌های مقابله با استرس
- اجرای تکنیکهای آرام‌سازی
- درمان علائم استرس
- درمان عوارض استرس
رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT در حیطه توانمندسازی از طریق ایجاد شناخت و آگاهی، آموزش، تمرین و بازنگری، به شما کمک می‌کند درمانگر خود باشید.
خواندن مقاله بهبود بیماری با رفتار درمانی عقلانی هیجانی REBT به شما در آشنایی بیشتر با این رویکرد روانشناسی کمک می‌کند.
تکنیکهای درمانی REBT برای مدیریت استرس
در رفتار درمانی عقلانی هیجانی REBT درمانگر به درمان‌جو کمک می‌کند تا نحوه اِعمال مدل ABC را در زندگی روزمره خود بیاموزد.
خواندن مقاله REBT به زبان ساده را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
تکنیک های درمانی rebt که به تکنیکهای درمانی الیس نیز شناخته می‌شوند؛ برای تغییر باورها و در نتیجه واکنش‌های عاطفی به موقعیت‌ها کار می‌کنند.
گروه درمانی REBT در کنار جلسات درمان فردی؛ فرصت یادگیری و تمرین و بازنگری تکنیکهای درمانی Rebt را به‌خوبی فراهم می‌کند.
آگاهی و شناخت
شناخت باورهای زمینه‌ای که باعث ایجاد و افزایش استرس می‌شوند گام مهمی در فرایند درمان استرس است.
همچنین شناسایی افکار نادرست و تغییر آن‌ها در درمان عوارض استرس نیز بسیار مؤثر واقع می‌شود.
حل مسئله (Problem-Solving)
هدف از تکنیک حل مسئله کمک به فرد در پرداختن به A یا دیدگاه نسبت به واقعه در مدل ABC است.
حل مسئله مستلزم رویارویی و مقابله با رویداد یا مصیبت فعال‌کننده باورها در ذهن است.
برخی از تکنیکهای رایج حل مسئله در REBT که به درمان استرس کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
- آموزش قاطعیت
- توسعه مهارت‌های اجتماعی
- توسعه توانایی‌های تصمیم‌گیری
- توسعه توانایی حل تعارض
بازسازی شناختی (Cognitive Restructuring)
بازسازی شناختی در REBT به افراد کمک می‌کند تا با تغییر باورهای غیرمنطقی خود با استرس و عوارض استرس مقابله کنند.
بازسازی شناختی rebt از طریق این تکنیک‌ها انجام‌پذیر است:
- به چالش کشیدن باورهای غیرمنطقی
- چارچوب‌بندی مجدد
- روش‌های منطقی‌سازی افکار
- هدایت تجسم و تصویرسازی به مسیرهای کارآمد
- استفاده از طنز
- رویارویی با واقعه
تکنیکهای مقابله‌ای و مقاوم‌سازی (Coping Techniques)
مهارت‌های مقابله‌ای و مقاوم‌سازی در REBT در شرایطی کاربرد دارند که افراد نمی‌توانند رویداد را تغییر دهند و با وجود استفاده از تفکر منطقی با استرس مواجه می‌شوند.
برخی از راهبردهای مقابله‌ای برای درمان استرس و درمان عوارض استرس عبارت‌اند از:
- روش‌های آرام‌سازی و ریلکس کردن (Relaxation)
- هیپنوتیزم (Hypnosis)
- مراقبه (Meditation)
- ذهن‌آگاهی (Mindfulness)
- تمرین تنفس (Exercising your breathing)
- رویارویی با واقعه
تکنیکهای مقابله‌ای و مقاوم‌سازی (Coping Techniques)
در رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT برای مدیریت استرس و مقابله با عوارض استرس افزایش توانمندی پذیرش در افراد حائز اهمیت است. در تکنیکهای درمانی Rebt برای مدیریت استرس درمانگران REBT بر آموزش سه نوع پذیرش به درمان‌جو تمرکز دارند:
1- پذیرش بی‌قیدوشرط خود (Unconditional self-acceptance)
ما کامل نیستیم! پذیرش ویژگی‌های مثبت و منفی در کنار هم و بدون قضاوت، بر کاهش استرس در شرایط گوناگون بسیار مؤثر است.
پذیرش بی‌قیدوشرط خود در rebt به ما می‌آموزد هر فرد هم ویژگی‌های مثبت دارد و هم منفی؛ به عبارتی ما ناقص هستیم.
اما در هر شرایطی و در هر موقعیتی این کامل نبودن باعث نمی‌شود که ما از اشخاص دیگر، کمتر شایسته باشیم!
2-پذیرش بدون قیدوشرط دیگران (Unconditional other-acceptance)
هیچ انسانی کامل نیست! در رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT می‌آموزیم؛ این انتظار که همه افراد ملزم هستند با ما منصفانه رفتار کنند، باور صحیحی نیست!
برخی افراد ممکن است با ما منصفانه رفتار نکنند، درعین‌حال دلیلی وجود ندارد که همه با ما منصفانه رفتار کنند.
پذیرش بدون قیدوشرط دیگران به این معنی است که دیگران هم همانند ما نواقصی دارند.
بنابراین؛ اگر دیگران با ما منصفانه رفتار نمی‌کنند؛ دلیل بر شایستگی کمتر ما نسبت به دیگران نیست.
این نوع پذیرش از عوامل تهدید نسبت به ما می‌کاهد و درنتیجه؛ در مدیریت استرس و درمان عوارض استرس بسیار تأثیرگذار است.
3-پذیرش بی‌قیدوشرط زندگی (Unconditional life acceptance)
زندگی همیشه با میل ما کوک نیست!
زمانی که ما تشخیص می‌دهیم زندگی همیشه آن‌طور که ما می‌خواهیم پیش نمی‌رود و دلیلی هم وجود ندارد که ما بخواهیم بشود، و بشود؛ استرس مغلوب می‌شود!
تکنیکهای درمانی الیس در رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT این آموزه را برای شما روشن می‌کنند که امکان تجربیات ناخوشایند در زندگی گریزناپذیر است.
درعین‌حال، خود زندگی هرگز وحشتناک و تهدیدکننده نیست و معمولاً همیشه قابل‌تحمل است.
این رمز موفقیت در از بین‌بردن عوارض استرس (Complications of stress) با رفتاردرمانی عقلانی هیجانی REBT است.
برای مدیریت استرس و درمان عوارض استرس به بخش کلینیک انستیتو رفتار مراجعه کنید و یا با سیستم نوبت‌دهی آنلاین ارتباط برقرار کنید.
همچنین شماره‌های تماس مرکز همواره پاسخگوی شما هستند.
با ما تماس بگیرید.
نویسنده: ویدا نگهبان
منابع:
https://connectedminds.ai/blogs/rebt-techniques
https://www.verywellmind.com/stress-and-health-3145086
https://www.apa.org/topics/stress/body
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.