افسردگی غیر معمول یا آتپیک چیست؟
افسردگی غیر معمول یا آتپیک
در مقایسه با سایر اشکال افسردگی، افراد مبتلا به افسردگی غیر معمول ممکن است احساس خواب‌آلودگی، گرسنگی و واکنش بیشتری نسبت به رویدادها داشته باشند. در این مقاله از مجله« رفتار » در کنار با باشید تا با ماهیت این اختلال بیشتر آشنا شویم.
در این مقاله می‌خوانید:
- افسردگی آتپیک چیست؟
- ویژگی ها و علائم افسردگی غیر معمول چیست؟
- چه چیزی باعث افسردگی غیر معمول می شود؟
- درمان افسردگی غیر معمول
افسردگی آتپیک چیست؟
آیا احساس می‌کنید که در حال تجربه کردن یک دوره‌ی افسردگی هستید؟ با این حال زمانی که اتفاقات مثبتی برای شما می‌افتد، خلق‌وخوی شما بهبود پیدا می‌کند؟ آیا پرخوابی و پرخوری برای شما آسان است؟ آیا همیشه نگران این هستید که مردم شما را دوست نداشته باشند؟ اینها برخی از علائم “افسردگی غیر معمول” هستند.
اگرچه نام این نوع از افسردگی به نظر ناآشنا می‌رسد، اما در واقع نسبتاً رایج است و در حدود 18 تا 36 درصد از افراد مبتلا به این نوع افسردگی دیده می‌شوند. بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) ، افسردگی غیر معمول – که “افسردگی با ویژگیهای غیر معمول” نیز نامیده میشود، نوعی اختلال است که می‌تواند به موارد زیر، اضافه گردد.
اختلال افسردگی اساسی(MDD)
اختلال دوقطبی Bipolar disorder
اختلال افسردگی مداوم(PDD)
این نوع از افسردگی بیشتر در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی رخ می‌دهد، دارای همبودی بالا با اختلالات اضطرابی است، خطر بیشتری برای رفتارهای خودکشی دارد، و دارای آسیب شناسی روانی و بیولوژیکی شخصیتی متمایز است.
خواندن مقاله آموزش REBT بر اضطراب و اختلالات اضطرابی
ویژگی‌ها و علائم افسردگی غیر معمول چیست؟
برای تشخیص افسردگی غیر معمول، باید «واکنش‌پذیری خلقی» را مد نظر قرار داد، به این معنی که وقتی اتفاق خوبی می‌افتد، خلق‌وخوی شما بهبود می‌یابد. علاوه بر واکنش خلقی، حداقل دو مورد از علائم زیر برای تشخیص افسردگی غیر معمول باید وجود داشته باشد:
افزایش قابل توجه اشتها
پرخوابی (پرخوابی)
فلج سربی که در آن دست‌ها و پاهای شما احساس سنگینی می‌کنند
یک الگوی طولانی مدت حساسیت نسبت به طردشدگی. وجود این دسته از نشانه‌ها در خود یا عزیزانتان می‌تواند زنگ خطری برای دریافت حمایت‌های روانی باشد. به همین منظور کلینیک تخصصی رفتار، با ارائه اصولی‌ترین مشاورهها که زیر نظر متخصصین این حوزه ارائه میشود، در کنار شما عزیزان می‌باشد. برای رزرو وقت مشاوره کلیک کنید.
نوبت دهی روانشناس در تهران
نکته مهمی که در افسردگی غیر معمول باید در نظر داشت این که همیشه پایدار نیست. به عنوان مثال، فردی که دارای ویژگیهای غیر معمول تشخیص داده میشود ممکن است علائم مالیخولیا را تجربه کند، که یکی دیگر از مشخصه‌های افسردگی است. افرادی که افسردگی با ویژگیهای مالیخولیک دارند، آنهدونیا (ناتوانی در احساس لذت) دارند و هیچ نشانه‌ای از واکنش خلقی نشان نمی‌دهند. به طور کلی، مهم است که افراد مبتلا به علائم غیر معمول قبل از تشخیص، ارزیابی کاملی را دریافت کنند.
افسردگی آتیپیک را می‌توان به دلیل همپوشانی علائم، مانند حساسیت شدید به طرد شدن، به عنوان اختلال شخصیت مرزی نیز به اشتباه تشخیص داد.
چه چیزی باعث افسردگی غیر معمول می شود؟
علت دقیق افسردگی آتپیک ناشناخته است، اما چند نظریه وجود دارد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. در پژوهش که در سال 2017 صورت گرفت، به‌دست آمد که:
-تفاوت در سیستم پاسخ به استرس که محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) نامیده میشود، ممکن است در افسردگی با ویژگیهای آتیپیک در مقابل مالیخولیک متفاوت عمل کند. به نظر می‌رسد که این قسمت در افراد مبتلا به افسردگی مالیخولیایی بیش‌‌‌‌‌فعال و در افراد مبتلا به افسردگی غیر معمول کم کار باشد.
-به نظر می‌رسد التهاب در افراد مبتلا به افسردگی غیر معمول در مقایسه با سایر اشکال افسردگی و افراد سالم بسیار بیشتر است. افسردگی غیر معمول نیز الگوهای التهابی متفاوتی نسبت به افسردگی مالیخولیایی دارد.
-سیستم لپتین (هورمونی که از سلول‌های چربی ترشح میشود). تنظیم لپتین (مقاومت) می‌تواند به عنوان یک مکانیسم زمینه‌ای عمل کرده و باعث ایجاد ارتباط میان چاقی و افسردگی شود. غلظت این هورمون تنظیم‌کننده خلق‌وخو به طور قابل توجهی با علائم بالینی افسردگی غیر معمول مانند اشتها بیش از حد، افزایش وزن و فلج سرب همراه است.
-ساختار یا فعالیت مغز افراد مبتلا به افسردگی آتیپیک ممکن است دارای افزایش جریان خون در لوب‌های پیشانی، گیجگاهی و جداری مغز در امتداد و کاهش جریان خون در لوب اکسیپیتال باشند.
افسردگی غیر معمول در میان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی شایع‌تر است. در یک نظرسنجی که در سال 2011 منتشر شد نشان داد که افراد مبتلا به افسردگی آتیپیک نسبت به افرادی که ویژگیهای غیر معمولی ندارند، به‌طور قابل توجهی نسبت به اختلال دوقطبی نوع یک بالاتر هستند. علاوه بر این، افسردگی غیر معمول می‌تواند همراه با سایر اختلالات سلامت روان مانند:
اختلالات اضطرابی
اختلالات اشتها
اختلالات مصرف مواد دیده شوند.
در مقایسه با افسردگی مالیخولیایی، افراد مبتلا به افسردگی آتیپیک معمولاً شروع زودتر و دوره مزمن‌تری را در بیماری تجربه می‌کنند. همچنین به احتمال زیاد عضوی از خانواده‌ای هستند که سابقه ابتلا به افسردگی مزمن در آنها دیده شده است.
درمان افسردگی غیر معمول
دستورالعمل‌های درمانی خاصی برای افسردگی آتیپیک وجود ندارد، اما تحقیقات نشان داده است که، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) به طور قابل ملاحظه‌ای مؤثر بوده‌اند. اما امروزه به دلیل عوارض جانبی احتمالی، MAOI ها به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، اما احتمال تجویز آن برای افراد مبتلا به افسردگی غیر معمول به صورت جزئی وجود دارد. همچنین ممکن است مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین ((SSRIs) برای این نوع از افسردگی تجویز شود.
یکی از مؤثرترین درمانی‌هایی که میزان مصرف دارو را در طول درمان کاهش می‌دهد، استفاده از روش رفتار درمانی عقلانی-هیجانی یا همان REBT می‌باشد که یک رویکرد شناختی رفتاری به روان‌درمانی است. اساس این نوع از درمان بر پایه تفکر و هیجان است که جایگزینی باورهای غیرمنطقی با باورهای منطقی را برای تغییرات پایدار عاطفی، رفتاری و روانی بسیار مهم می‌داند.
در این روش درمانی توضیح داد میشود که چگونه اختلالات عاطفی ناشی از تفکر ناکارآمد در پاسخ به ناملایمات باعث بروز اختلالات در فرد شده و به طور خاص جایگزینی بحث‌وجدل و باورهای غیرمنطقی را با باورهای منطقی، به عنوان یک مورد هدف معرفی می‌کند. REBT رویکردی فلسفی، انسانی و تا حد زیادی فرا تشخیصی دارد.(
برای مطالعه‌ی بیشتر کلیک کنید
)
با اینکه افسردگی آتپیک یکی از انواع گمنام اما رایج افسردگی است، درمان آن به سادگی و با گذراندن چندین جلسه مشاوره تخصصی امکان پذیر است. به همین منظور، کلینیک تخصصی «رفتار» با گرد‌هم آوردن متخصصین حوزه روانشناسی و روانپزشکی، تلاش دارد تا با ارائه اصولی‌ترین مشاورهها، قدمی هرچند کوچک در راستای بهبود سلامت روان هموطنان خویش بردارد.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.